İbrahim aleyhisselam putçuluğun psikolojisini putperestlerin yüzüne şöyle söylüyordu:
“(İbrahim) dedi ki "Siz ancak dünya hayatında aranızda bir sevgi oluşturmak için Allah'tan başka putlar edindiniz. Sonra kıyamet günü birbirinize küfredeceksiniz, birbirinize la'net edeceksiniz. Sığınacak yeriniz ateştir. Size hiçbir yardımcı da yoktur.” (Ankebut suresi ayet 29/25)
Lat, Menat, Uzza gibi zamanla yaşamış ve halka kurallar koymuş insanalrın heykellerini dikerek onların yolundan giderken peygamberlere direniş gösteren aynı putperestlerin hepsinin kalplerindekinin ayrı ayrı olduğunu ama bu putun gölgesine sığınarak peygambere karşı bilkte hareket etmekte olduklarını Ku’an-i Kerim şöyle haber verir:
“Onlar sizinle ancak, surlarla çevrili şehirlerde veya duvarların arkasında (Uçaklarında veya gemilerinde) savaşırlar. Onların kendi aralarındaki çatışmaları çetindir. Sen onları birlik sanırsın, kalpleri paramparçadır. İşte bu, onların akılsız bir toplum olmalarındandır.” (Haşr süresi ayet 59/14)
Ayeti yeniden bir daha okuyalım.
“Onlar, kendi aralarında çatışma içindedirler”
ABD si, Avrupa Birliği, İngiliz’i, Rus’u, Çin’i çıkarlarında dünyanın her tarafında çarpışıyorlar ama Müslümanlarla savaşmada her biri üzerine düşen bu Müslüman öldürme iğrençliğini yerine getiriyorlar.
Celaleddin Rumi, “Putların anası ve menşei sizin nefsinizdir. Çünkü dışarıdaki putlar yılan kabul edilirse, nefis ejderhadır.” Der.(Mesnevi,Tahir-ül-Mevlevi tercemesi beyit no: 766)
Her şeyin bir anası, doğduğu ürediği yer vardır.
Sivrisineğin bataklıkta ürediği gibi tarih boyunca meydanlara dikilen putlar da kendini ilah yerine koyan nefis bataklığında boy vermiştir.
Celaleddin Rumi, “Nefis: çakmak taşıyla demir, put ise: kıvılcım gibidir ki o kıvılcım su ile söner.” (T.M. 767)
Putu kırıp kurtulmak mümkindir. Kıvılcımı su ile söndürmek gibi kolaydır. Ancak kıvılcım kaynağı olan çakmak taşıyla demir, su ile sönmez ki.
“Çakmak taşıyla demirin ateşi, içindedir. Onların ateşine su işlemez” (T.M. 769)
“Dere suyu dıştaki ateşi söndürür. Taşın demirin içine nasıl girer?” (T.M. 770)
“Taş ve demir, ateş ve duman kaynağıdır ki o kaynağın damlaları, yani kıvılcımları Hıristiyanların ve Yahudilerin küfrüdür.” (T.M. 771)
Yahudilerin nefsi bencillik ederek Hz. İsa aleyhisselama ve İncil’e iman etmeye eğilmedi, put gibi dikildi kâfir oldu.
Hıristiyanların nefsi yine bencillik ederek Hz. Muhammed aleyhisselama ve Kur’an’a iman etmeye eğilmedi put gibi dikildi ve o da kâfir oldu.
“Put, bardak içindeki çamurlu su gibidir. Nefis ise, o çamurlu suyun çeşmesi bil.” (T.M. 773)
“O yontulmuş put, çamurlu ve kara bir suya benzetilirse onu yontan nefsi emare, suyolu üstünde bir çeşme gibidir.” (T.M. 774)
Putları yontan bizim nefislerimiz. Onlara hayat suyu verip yaşatan yine bizim nefislerimiz.
Yahudi hükümdar Zünuvas, Hz. İsa’ya iman edenleri yakmaya teşebbüs etti.
“Bak, o köpek çıfıt ne görüş ileri sürdü. Ateşin kenarına bir put diktirdi.” (T.M. 763)
“Ve şöyle dedi: bu puta kim secde ederse kurtulacak, etmeyecek olursa ateşin tam ortasına oturacak.” (T.M. 764)
“Eğer bu ikinci huruç hakkında ma’lumat istersen “ve-s-semai zat-il-büruc” suresini oku.” (T.M. 735)
Ateşle azap edenler, ateşle azap olunurlar.
“Put kırmak iyiden iyiye kolaydır. Ancak nefsi kolay bir şey sanmak büyük cahilliktir.” (T.M. 776)
Yusuf aleyhisselam:
53 (Bu soruşturma ile) ben nefsimi temize çıkarmıyorum. Çünkü nefis daima kötülüğü emredicidir. Ancak Rabbimin esirgediği müstesna. Şüphesiz Rabbim Ğafur'dur, Rahîm'dir.” (Yusuf süresi ayet 12/53)
Sevgili peygamberimiz de:
“Allah’ım, rahmetini umuyorum, bir göz açıp kapayıncaya kadar beni bana bırakma. Bütün işlerimi ıslah et. Senden başka yaratan, yaşatan ve yöneten yoktur” diye dua eder. (Ebu Davud, Sünen, K. Edep, Bab Babü ma yekulu iza esbaha)
Nefis de yedi kapılı cehennem gibi dünyanın yarısına sahip olsa öbür yarısını da ister.
“Bir vadi dolusu altını olsa, öbür vadideki altınları ister.”
Bir bankanın içini boşaltsa, öbür bankalara göz diker.
Onun gözü Allah’ın ayetleriyle doyuma ulaşmazsa sonunda bir avuç toprak ve cehennem doyurur. Allah korusun.
Nefis putundan kurtulmak için Mevlana yol gösteriyor:
“Allah’ın emrine, Ahmed/Muhammed aleyhisselamın kavline sarıl. Ey kardeş, şu ten Ebu cehlinden kurtul” (Mesnevi, Tahirü’l-Mevlevi tercemesi beyit no: 780)
